Konserwacja instalacji fotowoltaicznej - co warto wiedzieć?

Wprowadzenie

Instalacja fotowoltaiczna to inwestycja na lata. Aby jednak cieszyć się jej wysoką wydajnością przez cały okres eksploatacji, niezbędna jest odpowiednia konserwacja. Wbrew powszechnej opinii, instalacje fotowoltaiczne nie są całkowicie bezobsługowe. Regularne przeglądy i podstawowe czynności konserwacyjne mogą znacząco wydłużyć żywotność systemu i zapewnić jego optymalną wydajność. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje dotyczące konserwacji instalacji fotowoltaicznej oraz harmonogram zalecanych prac.

Dlaczego konserwacja instalacji fotowoltaicznej jest ważna?

Regularna konserwacja instalacji fotowoltaicznej przynosi szereg korzyści:

• Utrzymanie optymalnej wydajności - zabrudzone panele mogą tracić nawet 25% wydajności, co przekłada się na niższą produkcję energii i dłuższy okres zwrotu inwestycji.
• Wydłużenie żywotności systemu - prawidłowa konserwacja może przedłużyć żywotność instalacji fotowoltaicznej o kilka lat.
• Wczesne wykrycie awarii - regularne przeglądy pozwalają wykryć potencjalne problemy, zanim przerodzą się w poważne awarie.
• Bezpieczeństwo - sprawna instalacja to bezpieczna instalacja, która nie stwarza zagrożenia dla użytkowników i budynku.
• Zachowanie gwarancji - wielu producentów uzależnia ważność gwarancji od przeprowadzania regularnych przeglądów.

Czynniki wpływające na zabrudzenie i uszkodzenie paneli

Panele fotowoltaiczne, mimo solidnej konstrukcji, są narażone na działanie wielu czynników zewnętrznych:

• Kurz i pyły - osadzają się na powierzchni paneli, tworząc warstwę ograniczającą dostęp promieni słonecznych.
• Pyłki roślin - szczególnie wiosną, pyłki mogą tworzyć lepką warstwę na panelach.
• Ptasie odchody - są one szczególnie problematyczne, ponieważ mogą powodować lokalne przegrzewanie się paneli ("hot spoty").
• Liście i gałęzie - opadające z drzew, mogą zalegać na panelach i zasłaniać ich powierzchnię.
• Śnieg - warstwa śniegu całkowicie blokuje dostęp światła do paneli.
• Grad - intensywne gradobicie może spowodować mechaniczne uszkodzenia paneli.
• Zanieczyszczenia przemysłowe - w rejonach przemysłowych osadzają się na panelach, tworząc trudną do usunięcia warstwę.

Podstawowe czynności konserwacyjne

1. Czyszczenie paneli fotowoltaicznych

Czyszczenie paneli to najważniejsza i najprostsza czynność konserwacyjna, którą można wykonać samodzielnie:

• Częstotliwość - zaleca się czyszczenie paneli 2-4 razy w roku, w zależności od lokalizacji instalacji i stopnia zabrudzenia. Dodatkowo warto czyścić panele po intensywnych opadach pyłków wiosną oraz po okresach suszy.
• Najlepszy czas - wczesny ranek lub wieczór, gdy panele są chłodne (czyszczenie rozgrzanych paneli może prowadzić do ich uszkodzenia).
• Metoda:
  1. Spłukanie powierzchni paneli wodą z węża ogrodowego, aby usunąć luźne zabrudzenia.
  2. Delikatne umycie paneli miękką gąbką lub ściereczką z mikrofibry, używając letniej wody z niewielką ilością łagodnego detergentu (najlepiej specjalistycznego środka do czyszczenia paneli).
  3. Spłukanie paneli czystą wodą, aby usunąć pozostałości detergentu.

Czego unikać podczas czyszczenia:

• Agresywnych środków chemicznych, które mogą uszkodzić powłokę paneli.
• Twardych gąbek, szczotek lub myjek wysokociśnieniowych, które mogą zarysować powierzchnię paneli.
• Czyszczenia paneli podczas silnego nasłonecznienia, gdy są rozgrzane.
• Chodzenia po panelach - może to spowodować mikropęknięcia ogniw.

2. Usuwanie śniegu z paneli

Śnieg zalegający na panelach całkowicie blokuje produkcję energii. Jednak jego usuwanie należy przeprowadzać ostrożnie:

• Na dachy płaskie lub o niewielkim nachyleniu można wejść (zachowując środki bezpieczeństwa) i delikatnie zmieść śnieg miękką miotłą lub zgarniakiem z długim kijem, nie dotykającym bezpośrednio powierzchni paneli.
• W przypadku dachów o dużym nachyleniu, śnieg zwykle zsuwa się sam, jednak jeśli zalega dłużej, warto rozważyć użycie specjalistycznego sprzętu lub skorzystanie z usług profesjonalistów.
• Nie należy polewać paneli ciepłą wodą, aby stopić śnieg - nagła zmiana temperatury może uszkodzić panele.

3. Kontrola konstrukcji montażowej

Regularnie sprawdzaj stan konstrukcji montażowej paneli:

• Dokręć poluzowane śruby i nakrętki.
• Sprawdź, czy elementy konstrukcji nie uległy korozji - jeśli zauważysz ogniska korozji, zastosuj odpowiednie środki antykorozyjne.
• Upewnij się, że panele są stabilnie zamocowane i nie poruszają się pod wpływem wiatru.

4. Kontrola przewodów i złączy

Przewody i złącza to elementy, które mogą ulec uszkodzeniu na skutek warunków atmosferycznych lub działania zwierząt:

• Sprawdź, czy przewody nie są uszkodzone mechanicznie (przecięcia, przegryzienia przez gryzonie).
• Upewnij się, że złącza są szczelne i nie wykazują oznak korozji.
• Sprawdź, czy przewody są odpowiednio zabezpieczone przed działaniem czynników atmosferycznych.

5. Monitoring wydajności

Regularne monitorowanie wydajności instalacji pozwala wcześnie wykryć potencjalne problemy:

• Korzystaj z systemu monitoringu dostarczanego przez producenta falownika - większość nowoczesnych falowników umożliwia zdalny monitoring przez aplikację mobilną lub portal internetowy.
• Porównuj dzienną i miesięczną produkcję energii z analogicznymi okresami z poprzednich lat, uwzględniając warunki pogodowe.
• Zwracaj uwagę na nietypowe spadki wydajności, które mogą świadczyć o awarii lub zabrudzeniu paneli.

Profesjonalne przeglądy instalacji fotowoltaicznej

Oprócz podstawowych czynności konserwacyjnych, które właściciel może wykonać samodzielnie, zaleca się przeprowadzanie regularnych profesjonalnych przeglądów instalacji:

1. Zakres profesjonalnego przeglądu

• Inspekcja paneli - sprawdzenie pod kątem mikropęknięć, uszkodzeń mechanicznych, przebarwień i hot spotów, często z wykorzystaniem kamery termowizyjnej.
• Pomiary elektryczne - sprawdzenie parametrów elektrycznych instalacji, w tym napięcia, natężenia prądu i rezystancji izolacji.
• Kontrola falownika - sprawdzenie poprawności działania, czyszczenie z kurzu, aktualizacja oprogramowania.
• Przegląd zabezpieczeń - kontrola stanu wyłączników nadprądowych, różnicowoprądowych i ograniczników przepięć.
• Kontrola uziemienia - sprawdzenie ciągłości i rezystancji uziemienia.
• Dokręcenie połączeń elektrycznych - zapobieganie przegrzewaniu się styków.

2. Częstotliwość profesjonalnych przeglądów

Dla typowej instalacji domowej zaleca się przeprowadzanie profesjonalnego przeglądu raz w roku, najlepiej przed sezonem letnim, gdy produkcja energii jest najwyższa. Dla większych instalacji komercyjnych częstotliwość przeglądów może być większa (2-4 razy w roku).

3. Koszty profesjonalnych przeglądów

Koszt profesjonalnego przeglądu instalacji fotowoltaicznej waha się od 300 do 800 zł w zależności od wielkości instalacji i zakresu usług. Wiele firm instalacyjnych oferuje pakiety serwisowe, które obejmują regularne przeglądy w atrakcyjnej cenie.

Harmonogram konserwacji instalacji fotowoltaicznej

Poniżej przedstawiamy zalecany harmonogram konserwacji dla typowej instalacji domowej:

Czynności comiesięczne:

• Wizualna kontrola instalacji - sprawdzenie, czy nie widać uszkodzeń lub zabrudzeń.
• Monitoring wydajności - sprawdzenie, czy produkcja energii jest zgodna z oczekiwaniami.

Czynności kwartalne:

• Czyszczenie paneli fotowoltaicznych (w przypadku zauważalnych zabrudzeń).
• Usuwanie liści, gałęzi i innych zanieczyszczeń mogących zalegać na panelach i wokół nich.

Czynności półroczne:

• Dokładne czyszczenie paneli fotowoltaicznych.
• Kontrola konstrukcji montażowej.
• Sprawdzenie stanu przewodów i złączy.
• Weryfikacja działania systemu monitoringu.

Czynności roczne:

• Profesjonalny przegląd całej instalacji przez wykwalifikowanego technika.
• Czyszczenie falownika z kurzu (jeśli jest taka możliwość).
• Dokręcenie wszystkich połączeń elektrycznych.
• Pomiary parametrów elektrycznych instalacji.

Działania doraźne:

• Czyszczenie paneli po intensywnych opadach pyłków wiosną.
• Usuwanie śniegu zalegającego na panelach zimą.
• Kontrola instalacji po ekstremalnych zjawiskach pogodowych (burze, gradobicie, silne wiatry).

Najczęstsze problemy i ich rozwiązania

1. Spadek wydajności instalacji

Możliwe przyczyny:

• Zabrudzenie paneli - rozwiązanie: czyszczenie paneli.
• Zacienienie paneli przez nowo wyrosłe drzewa lub nowe budynki - rozwiązanie: przycinanie drzew lub rozważenie relokacji paneli.
• Uszkodzenie jednego z paneli - rozwiązanie: diagnostyka i ewentualna wymiana uszkodzonego panelu.
• Naturalna degradacja paneli (dotyczy starszych instalacji) - rozwiązanie: akceptacja niższej wydajności lub modernizacja instalacji.

2. Awaria falownika

Możliwe przyczyny:

• Przegrzewanie się urządzenia - rozwiązanie: zapewnienie odpowiedniej wentylacji, czyszczenie z kurzu.
• Przepięcia w sieci - rozwiązanie: kontrola i ewentualna wymiana ograniczników przepięć.
• Naturalne zużycie komponentów - rozwiązanie: naprawa lub wymiana falownika.

3. Problemy z konstrukcją montażową

Możliwe przyczyny:

• Korozja elementów - rozwiązanie: zastosowanie środków antykorozyjnych lub wymiana skorodowanych elementów.
• Poluzowanie mocowań na skutek drgań lub silnych wiatrów - rozwiązanie: dokręcenie śrub i nakrętek.
• Uszkodzenie dachu wokół mocowań - rozwiązanie: naprawa poszycia dachowego i uszczelnienie miejsc montażu.

Podsumowanie

Regularna konserwacja instalacji fotowoltaicznej jest kluczowa dla utrzymania jej optymalnej wydajności i długiej żywotności. Większość podstawowych czynności konserwacyjnych, takich jak czyszczenie paneli, właściciel może wykonać samodzielnie, jednak dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa i efektywności warto również korzystać z profesjonalnych przeglądów.

Pamiętaj, że koszty związane z regularną konserwacją są niewielkie w porównaniu z korzyściami, jakie przynosi sprawna i wydajna instalacja fotowoltaiczna. Zaniedbania w tym zakresie mogą prowadzić do znaczących strat finansowych związanych z niższą produkcją energii oraz kosztownymi naprawami.

W MikadBacch oferujemy kompleksowe usługi konserwacji i serwisu instalacji fotowoltaicznych. Nasi wykwalifikowani technicy przeprowadzą profesjonalny przegląd, zidentyfikują potencjalne problemy i zaproponują optymalne rozwiązania. Zapraszamy do kontaktu, aby dowiedzieć się więcej o naszych usługach serwisowych!